Merhabalar arkadaşlar. Bu konuda esasında çok temel bir konuyu ele alacağım. Majör dizi kurallarından bahsedeceğiz.
Şimdi majör dizilere girmeden önce bir kromatik dizi nedir onu anlyalım. Kromatik dizi, 12 sesten oluşan bir dizidir. Yani tüm sesler var içerisinde. Kromatik diziyi gözümüzün önünde bulundurmak için düzenli bir şekilde yazalım :
C - C#/Db - D - D#/Eb - E - F - F#/Gb - G - G#/Ab - A - A#/Bb - B - C
Bu kromatik dizi üzerinden bir major dizi oluşturabilmek için, belirli bir düzenle notaları seçmemiz gerekiyor. Bunu tam anlamıyla anlayarak yapabilmek için önce birkaç temel kavramı kafamıza yerleştirelim.
Bir dizinin "root" notası (kusura bakmayın şu anda Türkçesini bilemedim kök gibi birşey olsa gerek) o dizinin başladığı notaya denir. Diziler de başladıkları nota ile adlandırılırlar. Mesela C Majör dizisinin kök notası "do" dur.
Yarım ton-ses-adım, bir kromatik notadan diğerine olan uzaklıktır. Mesla C - C# arası yarım tondur.
Tam ton, iki tane yarım tondan oluşur. C - D buna bir örnektir.
Yazılışları farklı, fakat sesleri aynı olan notalara anarmonik notalar denir. Öneğin C# ve Db aynı sesi temsil ederler fakat yazılışları farklıdır. Bu seslerin kullanımı aralıklarla da ilişkili ve aralıklar da geniş bir konu bu nedenle çok detaya girmeden devam edelim...
Gelelim Majör Dizilere, major dizilerde basitçe seslerin aralıkları hakkında Tam - Tam - Yarım - Tam - Tam - Tam - Yarım kuralı olduğunu söyleyebiliriz.
Buna göre, ilk olarak beraber C Majör dizini oluşturalım.
Rahat görmek için kromatik dizimizi bir kez daha yazalım
C - C#/Db - D - D#/Eb - E - F - F#/Gb - G - G#/Ab - A - A#/Bb - B - C
Kullanmamız gereken aralıkları do dan başlayarak uygularsak,
C - D - E - F - G - A - B - C seslerini buluruz.
T T Y T T T Y
2TAM 1 YARIM 3 TAM 1 YARIM
Görüldüğü üzere, C Majör dizisi, hiç diyez almaz, içerdiği notalar, bir oktavdaki ara ses olmayan notalardır bu nedenle aynı zamanda diyatonik dizi olarak da kullanılır.
Bir de A Major Dizisi Oluşturalım.
A - B - C# - D - E - F# - G# - A
T T Y T T T Y
Bu diziyi oluştururken de, B sesinden sonra tam ses aralık bırakmamız gerekiyordu. Fakat B - C aralığı yarım sesti, bu nedenle C sesinin yarım ses inceltilmişi olan C# i kullanarak tam sesi sağlamış olduk.
Aynı şekilde E - F arası da normalde yarım ses fakat dizi içersinde tam ses olması gerekiyor bu nedenle fa sesine yarım ses ekleyerek F# kullandık. Ve sonrasında da aynı şekilde G# kullandık.
Evet... Gördüğünüz gibi gayet basit bir kuralla her tondan major bir dizi oluşturabilirsiniz. Tabii belirtmek gerekir ki bunlar işin pratik kısmı, arka plandaki teorik bölümleri daha geniş bir şekilde ayrıca ele almak gerekir.
Umarım bir miktar yardımcı olmuşumdur, okuduğunuz için teşekkürler...
Şimdi majör dizilere girmeden önce bir kromatik dizi nedir onu anlyalım. Kromatik dizi, 12 sesten oluşan bir dizidir. Yani tüm sesler var içerisinde. Kromatik diziyi gözümüzün önünde bulundurmak için düzenli bir şekilde yazalım :
C - C#/Db - D - D#/Eb - E - F - F#/Gb - G - G#/Ab - A - A#/Bb - B - C
Bu kromatik dizi üzerinden bir major dizi oluşturabilmek için, belirli bir düzenle notaları seçmemiz gerekiyor. Bunu tam anlamıyla anlayarak yapabilmek için önce birkaç temel kavramı kafamıza yerleştirelim.
Bir dizinin "root" notası (kusura bakmayın şu anda Türkçesini bilemedim kök gibi birşey olsa gerek) o dizinin başladığı notaya denir. Diziler de başladıkları nota ile adlandırılırlar. Mesela C Majör dizisinin kök notası "do" dur.
Yarım ton-ses-adım, bir kromatik notadan diğerine olan uzaklıktır. Mesla C - C# arası yarım tondur.
Tam ton, iki tane yarım tondan oluşur. C - D buna bir örnektir.
Yazılışları farklı, fakat sesleri aynı olan notalara anarmonik notalar denir. Öneğin C# ve Db aynı sesi temsil ederler fakat yazılışları farklıdır. Bu seslerin kullanımı aralıklarla da ilişkili ve aralıklar da geniş bir konu bu nedenle çok detaya girmeden devam edelim...
Gelelim Majör Dizilere, major dizilerde basitçe seslerin aralıkları hakkında Tam - Tam - Yarım - Tam - Tam - Tam - Yarım kuralı olduğunu söyleyebiliriz.
Buna göre, ilk olarak beraber C Majör dizini oluşturalım.
Rahat görmek için kromatik dizimizi bir kez daha yazalım
C - C#/Db - D - D#/Eb - E - F - F#/Gb - G - G#/Ab - A - A#/Bb - B - C
Kullanmamız gereken aralıkları do dan başlayarak uygularsak,
C - D - E - F - G - A - B - C seslerini buluruz.
T T Y T T T Y
2TAM 1 YARIM 3 TAM 1 YARIM
Görüldüğü üzere, C Majör dizisi, hiç diyez almaz, içerdiği notalar, bir oktavdaki ara ses olmayan notalardır bu nedenle aynı zamanda diyatonik dizi olarak da kullanılır.
Bir de A Major Dizisi Oluşturalım.
A - B - C# - D - E - F# - G# - A
T T Y T T T Y
Bu diziyi oluştururken de, B sesinden sonra tam ses aralık bırakmamız gerekiyordu. Fakat B - C aralığı yarım sesti, bu nedenle C sesinin yarım ses inceltilmişi olan C# i kullanarak tam sesi sağlamış olduk.
Aynı şekilde E - F arası da normalde yarım ses fakat dizi içersinde tam ses olması gerekiyor bu nedenle fa sesine yarım ses ekleyerek F# kullandık. Ve sonrasında da aynı şekilde G# kullandık.
Evet... Gördüğünüz gibi gayet basit bir kuralla her tondan major bir dizi oluşturabilirsiniz. Tabii belirtmek gerekir ki bunlar işin pratik kısmı, arka plandaki teorik bölümleri daha geniş bir şekilde ayrıca ele almak gerekir.
Umarım bir miktar yardımcı olmuşumdur, okuduğunuz için teşekkürler...
Yorum